"We hebben als samenleving meer ondernemerschap nodig"

19 april 2024

76 jaar geleden besliste Roger Vandelanotte om zijn job als onderwijzer te laten staan en in zijn eentje een boekhoudkantoor uit de grond te stampen. Dat deed hij met succes. Het familiebedrijf Vandelanotte telt intussen meer dan 600 medewerkers en met kleinzoon Nikolas staat nu de derde generatie aan het roer. Hoe je een bedrijf leidt, dat leerde Nikolas van zijn grootvader Roger, zijn vader Koen en oom Hein. Het ondernemers-DNA zit bij de Vandelanottes letterlijk in de genen.

75 jaar Vandelanotte

Nikolas Vandelanotte: Ik wilde vroeger graag journalist worden, en liefst oorlogsreporter. Dat leek me heel interessant. Ik schreef graag, de actualiteit boeide me en het avontuur van het beroep fascineerde me. De kans om te reizen en tegelijk de rest van de wereld correct te informeren en de waarheid te honoreren, dat was helemaal mijn ding. 

Maar er was ook het familiebedrijf, in 1948 opgericht door mijn grootvader Roger Vandelanotte. Mijn vader en oom hebben het kantoor lang en met veel plezier geleid. Dat bedrijf zit in onze genen, het is een passie die ik van jongs af heb meegekregen. Uiteindelijk ben ik rechten gaan studeren en het idee van journalistiek is langzaam verwaterd. Kort nadat ik afgestudeerd was, viel de verantwoordelijke voor milieuadvies bij Vandelanotte uit. Mijn vader belde me op: “Nikolas, als je overweegt om in het familiebedrijf te stappen, dan is nu het moment. We hebben je nodig.” Ik had onder andere milieurecht gestudeerd en die materie boeide me. Het was een prachtige kans. Ik heb de stap gezet en er nog geen dag spijt van gehad. 

Ik heb me wel eens afgevraagd in hoeverre de dromen van de generaties voor mij mijn eigen dromen mee bepaald hebben. De familiezaak was manifest aanwezig in ons gezin. Ze was, bij wijze van spreken, een extra lid aan de ontbijttafel. Maar ik voelde me op geen enkele manier geforceerd. Het was mijn eigen keuze om in de zaak te stappen. Dat DNA kruipt in je dromen en ambities. De job van oorlogsjournalist leek achteraf ook moeilijk te combineren met een gezin. En dat wilde ik zeer graag. Als je ouder wordt, zijn dat zaken die meespelen. ‘Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren’, schreef Willem Elsschot ooit. En zo ben ik terechtgekomen in een job die ik zeer graag doe en die me ligt. Vandelanotte matcht gewoon met wie ik ben en wat ik kan. 

Elke generatie haar eigen sterkte

Elke generatie Vandelanottes heeft haar eigen sterkte. Mijn grootvader Roger was de visionaire leider. Hij was een bijzonder charismatisch man die iets vanuit het niets heeft gecreëerd. Mijn vader en oom hebben van het bedrijf een team gemaakt. Onze stiel gaat over mensen en zij hebben die mensen binnen de organisatie laten schitteren. Dat heeft ook voor een belangrijke groei gezorgd. Als derde generatie breng ik een stuk professionalisering binnen in het bedrijf en zet ik de langetermijnlijnen uit. Ik ben misschien niet de allerbeste manager, maar wel een creatieve motivator: ik hou ervan om mensen uit te dagen en te inspireren. 

Ik heb met de jaren ook geleerd om me socialer op te stellen, want van nature ben ik iets meer gesloten. Dat is geen gebrek aan interesse in mensen, ik ben gewoon wat introverter. Maar mijn deur staat bijvoorbeeld altijd open voor de medewerkers, letterlijk en figuurlijk. Ook dat is weer het DNA van een familiebedrijf. Wij zijn een team, en iedereen binnen dat team is bereikbaar en aanspreekbaar. Waarden vormen het DNA van een familiebedrijf. Maar waarden hebben pas zin als ze een verschil maken. Zo is iedereen wel voor respect, en geen enkele ondernemer zal beweren dat hij tegen ethisch ondernemen is. Waarden betekenen pas iets als je ze tegenover elkaar zet: als je moet kiezen tussen twee waarden, wat is dan voor jou de belangrijkste? Onze drie essentiële waarden zijn betrokkenheid, creativiteit en groei. 

Betrokkenheid gaat over de band met onze klanten, onze mensen en ons bedrijf. Onze mensen liggen wakker van hun klanten. Niet omdat die klanten hun zoveel stress geven maar omdat ze oprecht betrokken zijn. Wij zijn uiteindelijk een beetje de huisarts van de ondernemer. Waar kan een ondernemer met al zijn zorgen terecht? Bij zijn accountant. 

We zijn een beetje de huisarts van de ondernemer. 

Creatief boekhouden heeft een beetje een verdachte bijklank (lacht). Maar die creativiteit gaat over outside the box denken. Het meest voor de hand liggende antwoord is niet per se het juiste. Wat heeft onze klant écht nodig, en hoe kunnen we daaraan tegemoetkomen? Door de digitalisering moeten we onszelf ook continu heruitvinden. Boekhouden en financiële rapporteringen maken zullen in de toekomst automatischer verlopen. We moeten dus voortdurend nadenken of wat we nu doen anders en beter kan. 

Tenslotte hebben we de ambitie om te groeien. In cijfers, maar ook onze mensen groeien. We hebben veel jonge mensen in dienst die de kans krijgen om voortdurend bij te leren en te evolueren. En de groei van onze klanten is voor ons de beste weg naar succes. Dat wil zeggen dat we onze job goed doen, en zo kunnen wij meegroeien met hen. Dat zijn de drie waarden die in ons familiebedrijf altijd voorop hebben gestaan. Je strategie moet je regelmatig in vraag stellen, maar je waarden vertellen wie je bént. Dat is de essentie, dat blijft.

Ambities van ondernemers waarmaken

Ik ben ervan overtuigd dat ondernemers meerwaarde voor onze samenleving creëren. Als accountant en adviseur ondersteunen wij hen daarbij. Onze missie is om ondernemers te helpen hun ambities waar te maken. Niét om hen te helpen om zo weinig mogelijk belastingen te betalen of om een goeie jaarrekening te kunnen voorleggen. Wel om succesvol te zijn zodat zij tewerkstelling en meerwaarde creëren. In het tv-programma Andermans zaken van Kamal Kharmach zag ik onlangs een prachtig voorbeeld van de waarde van de accountant. In het programma zat een dame die een zorgboerderij had. Een fantastisch mooi project maar ze kon haar eigen wedde niet betalen. Haar talent lag in de zorg voor dieren en mensen; van het financiële luik had ze geen kaas gegeten. Dan heb je iemand nodig die naar je cijfers kijkt, die je helpt om anders en beter te ondernemen en van je bedrijf een succes te maken. 

 

Zomerfeest 2023

We redden niet dagelijks levens zoals een chirurg dat doet, maar we maken wel degelijk een verschil voor onze klanten. Want niet iedereen start met dezelfde kansen. Er zijn bijvoorbeeld weinig mensen die in een succesvol familiebedrijf kunnen stappen. Dat privilege heb ik gehad en dat besef ik zeer goed. Als je je leven start in armoede, begin je met een achterstand. Als we die startkansen iets gelijker kunnen maken, dan is dat heel waardevol. Dat is uiteindelijk een verantwoordelijkheid die we dragen als samenleving. 

Accountants van morgen

Mensen denken vaak dat boekhouden hoofdzakelijk over cijfers gaat. Maar cijfers zijn hooguit een middel. Ondernemers komen bij ons met vragen over overnames of groei, ze vragen of ze goed bezig zijn, wat er anders kan. Bezorgdheden die ze moeilijk kwijt kunnen bij conculega’s, medewerkers, klanten of leveranciers. Als accountant zijn wij een onafhankelijke derde partij. We streven naar een vertrouwensrelatie met de ondernemer op lange termijn.

De laatste jaren is er flink gesleuteld aan het imago van de accountant. De grijze muizen met een map facturen onder de arm, de cijferneuroten: dat beeld is niet meer van deze tijd, al leeft die perceptie nog wel. Samen met een aantal andere accountancykantoren hebben we een campagne gelanceerd rond de ‘accountants van morgen’, gericht op middelbare scholen. Want daar begint het: als economieleraren afraden om voor accountant te studeren omdat er geen toekomst in het beroep zit, dan is er iets mis. We moeten nog beter uitleggen wat we doen, wat onze job inhoudt. Richtingen als Digital Arts and Entertainment trekken meer studenten dan Accountancy-Fiscaliteit.  Een computerspel ontwikkelen klínkt sexyer dan boekhouden, terwijl zij de hele dag achter hun pc zitten en wij met mensen omgaan. 

De grijze muizen met een map facturen onder de arm: dat beeld is niet meer van deze tijd.

Ik denk dat we in België een stukje meer weerbaarheid en zelfredzaamheid nodig hebben. Er is een grote risicoaversie ontstaan. We zijn slaaf geworden van het voorzorgsprincipe: je mag niks op de markt brengen als je niet zeker weet dat er geen risico’s aan verbonden zijn. Er wordt ook voor van alles en nog wat naar de overheid gekeken. Maar de overheid kan ons niet tegen alles beschermen.

Onzekerheid maakt deel uit van het leven: het leven is risico, van leven ga je dood. Ondernemers zijn van nature mensen die risico’s nemen en uit hun comfortzone stappen voor het algemeen belang. Elke ondernemer is eigenlijk ook een beetje een sociale ondernemer. Wat kunnen wij doen om het geheel beter te maken: dat is een vraag die elke ondernemer bezighoudt. Wat we dus als samenleving nodig hebben, is meer ondernemerschap. Zorg dragen voor het geheel en tegelijk verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven. En elke ondernemer heeft een goeie accountant nodig. Iemand die je helpt om de risico’s in kaart te brengen en te beheersen. 

© West-Vlaanderen Werkt 2024 https://www.kenniswest.be/west-vlaanderen-werkt#artikels